Whitepaper là gì? Cách đánh giá Whitepaper trong Crypto (2022)

Cho dù là nhà đầu tư, doanh nhân hay nhà phát triển, nếu bạn quan tâm đến Blockchain thì sẽ cần biết về Whitepaper. Với sự phát triển mạnh mẽ của thị trường tiền điện tử, Whitepaper trở thành một trong những công nghệ với hứa hẹn sẽ “cách mạng hóa” Blockchain trong lĩnh vực này. Vậy Whitepaper là gì? Cùng bePAY tìm hiểu tất tần tật thông tin về Whitepaper trong Crypto ngay dưới đây!

Whitepaper là gì?

Whitepaper hay White Paper được dịch ra tiếng Việt là sách trắng. Whitepaper là tài liệu cung cấp thông tin nổi bật về một sản phẩm hay dịch vụ được phát hành bởi công ty hoặc tổ chức phi lợi nhuận nào đó. Sách trắng đã có lịch sử lâu đời trong lĩnh vực công nghệ và kinh doanh nói chung. 

Một vài năm gần đây sách trắng được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực tiền điện tử. Do đó, sách trắng đã được biết đến như một phần thiết yếu của việc tạo ra những dự án Blockchain hoặc tiền điện tử mới. Các nhà phát triển dự án sẽ viết ra một tài liệu chứa đầy đủ thông tin và tiềm năng của dự án.

Do đó, học cách đọc sách trắng là nhiệm vụ quan trọng đối với những ai tham gia vào thị trường tiền điện tử. Sách trắng không áp dụng quy tắc nào cho những nội dung bên trong hay đối tượng người đọc. Bất kỳ công ty nào cũng có thể xuất bản sách trắng. Chính vì thế sẽ có sự gian lận trong những cuốn sách trắng của các dự án “ma”, dự án “ảo” nhằm lừa tiền nhà đầu tư non nớt. 

Whitepaper Crypto thường gồm những gì?

Whitepaper không có một cấu trúc bắt buộc cụ thể, nhưng phần lớn một Whitepaper đầy đủ thường gồm những nội dung sau:

• Nêu ra vấn đề của thị trường đang gặp phải.
• Giải pháp dự án đưa ra.
• Sản phẩm/dịch vụ của dự án.
• Mức độ có thể cạnh tranh và quy mô của dự án trên thị trường.
• Cách các token hoạt động trong dự án và những trường hợp token được sử dụng.
• Lộ trình dự án (RoadMap).
• Chiến lược ICO (đợt phát hành coin đầu tiên): Tổng số mã token đã phát hành, kế hoạch phân phối token, giá token, giới hạn thị trường, hình thức thanh toán và kế hoạch phát hành token trong những đợt sau.
• Chế độ khuyến khích các nhà đầu tư sở hữu token.
• Đội ngũ nhóm phát triển, đối tác và cố vấn.
• Các vấn đề về pháp lý.
• Chiến lược xúc tiến dự án.

>> Xem thêm: Blockchain là gì? Bách khoa toàn thư về công nghệ Blockchain

Làm sao để đánh giá một Whitepaper chất lượng?

Để đánh giá một Whitepaper có chất lượng hay không, hãy xem xét bốn yếu tố sau đây:

Mục tiêu của dự án

Câu hỏi đầu tiên bạn cần đặt ra đó chính là mục tiêu của dự án là gì? Khi mới tiếp xúc với sách trắng bạn sẽ thấy khá khó hiểu bởi sự kết hợp của những từ ngữ kỹ thuật về tiền điện tử. Chúng khiến việc hiểu mục tiêu của dự án trở nên khó khăn hơn một chút. Tuy nhiên, khi đã nắm được các thuật ngữ thường dùng trong Crypto, bạn hoàn toàn có thể tự đánh giá được.

Nếu bạn không chắc chắn về những gì dự án sẽ thực hiện, có hai trường hợp có thể xảy ra. Một là dự án quá nâng cao nên bạn sẽ cần thêm kiến thức trước khi đọc hiểu nội dung dự án. Hai là dự án không thực sự làm được gì – đây có thể là dấu hiệu cho thấy đó là một dự án ảo.

Cách dự án hoạt động

Sau khi bạn tìm ra mục tiêu của dự án, câu hỏi tiếp theo là “cách dự án hoạt động là gì?” Một Whitepaper tốt về tiền điện tử nên giải thích cách thức hoạt động của công nghệ được áp dụng trong dự án. Đến cuối sách trắng bạn cần hiểu rõ dự án giải quyết vấn đề gì và cách thức vận hành ra sao. Trên thực tế, cuốn sách trắng được trình bày rõ ràng, dễ hiểu là dấu hiệu của một dự án chỉn chu.

Tại sao mọi người lại cần dự án này?

Một điều quan trọng tiếp theo khi xem xét Whitepaper đó là bạn cần kiểm tra và đánh giá dự án trong bối cảnh của thế giới thực. Hãy tự mình tìm hiểu và trả lời hai câu hỏi sau: 

• Ai sẽ là người thực sự sử dụng sản phẩm này?
• Tại sao giải pháp này tốt hơn bất cứ giải pháp nào hiện có? 

Nếu sách trắng về tiền điện tử của một dự án mà bạn đang xem xét có thể đưa ra câu trả lời chắc chắn và rõ ràng thì việc tìm hiểu đầu tư của bạn đang đi đúng hướng. 

Tại sao dự án lại được phát triển trên Blockchain?

Không phải tất cả các dự án đều cần được xây dựng trên công nghệ Blockchain. Các sách trắng chất lượng sẽ trung thực với người dùng về lý do tại sao giải pháp/sản phẩm/dịch vụ của họ cần công nghệ Blockchain để phát triển. 

Nhiều dự án cũng thừa nhận rằng họ chỉ sử dụng Blockchain để tạo ra mã token và một số hợp đồng thông minh. Điều này hoàn toàn ổn nhưng nếu một công ty khởi nghiệp đưa ra những ý tưởng mới lạ mà thực sự không cần thiết áp dụng công nghệ Blockchain, chẳng hạn như dự án rửa xe hơi dựa trên Blockchain hoặc thứ gì đó tương tự, hãy cẩn thận.

>> Xem thêm: Crypto là gì? Kinh nghiệm đầu tư Crypto cho người mới bắt đầu

Ví dụ về Whitepaper

“Tôi đang làm việc trên một hệ thống tiền điện tử mới hoàn toàn đáng tin cậy, không có sự tham gia của bất cứ bên thứ ba.” Đó là những dòng chữ được viết bởi người tạo ra Bitcoin – Satoshi Nakamoto đã sử dụng để chào thế giới cách đây 12 năm trong một email phát hành sách trắng về Bitcoin.

Sách trắng về Bitcoin là tài liệu đầu tiên phác thảo các nguyên tắc của một hệ thống thanh toán điện tử peer-to-peer có bảo mật bằng mật mã. Về cơ bản hệ thống đó được thiết kế để đảm bảo tính minh bạch và chống kiểm duyệt, cũng như đặt lại quyền kiểm soát tài chính trong tay của mỗi cá nhân. Vào thời điểm đó, thế giới đang chìm trong một cuộc khủng hoảng tài chính, xuất phát bởi sự đầu cơ quá mức trên thị trường tài chính và các ngân hàng mạo hiểm với số tiền trị giá hàng triệu đô la của những người gửi tiền.

Một trong những yếu tố mang tính đột phá của hệ thống thanh toán bằng tiền điện tử của Satoshi là giải quyết được vấn đề khó khăn cho việc chi tiêu không dùng tiền mặt. Thông qua việc thực hiện giao dịch trên mạng lưới xác thực phân tán, được ghi lại thời gian khi có xác minh đồng thuận, người ta không còn có thể “chi tiêu hai lần” cho cùng một khoản tiền nữa.

Sách trắng về Bitcoin đã đặt nền tảng cho tiền tệ kỹ thuật số đầu tiên được hỗ trợ bởi công nghệ sổ cái phân tán Blockchain. Sách đã được phát hành theo giấy phép công khai của MIT vào năm 2008 để tất cả mọi người cùng được tham khảo và học hỏi.

Trên đây bePAY đã cung cấp những thông tin cần thiết về Whitepaper và giải đáp cho bạn thắc mắc làm thế nào để đánh giá một dự án tốt thông qua Whitepaper của dự án đó. Hy vọng rằng sau bài viết này bạn đã có thêm kinh nghiệm để đánh giá dự án thông qua việc đọc và phân tích sách trắng. 

FAQ

Whitepaper nói lên điều gì của một dự án?

Ngoài những thông tin cơ bản, Whitepaper nói lên tính hợp pháp và triển vọng phát triển của dự án tiền điện tử. Một bản Whitepaper được viết công phu và chỉn chu cho thấy đó là dự án thực sự nghiêm túc. Về cơ bản, Whitepaper là cuốn sách nói lên dự án đó là gì, bao gồm những ai và tại sao nhà đầu tư nên chọn dự án đó hơn những dự án khác.

Tại sao cần đọc Whitepaper?

Hiện tại đang có hơn 12.000 đồng tiền điện tử được lưu hành, bao gồm Bitcoin, Ethereum và Tether và Dogecoin. Thị trường Crypto cũng là nơi ẩn chứa những dự án coin lừa đảo, dự án ma dựng lên nhằm lừa tiền của nhà đầu tư. 

Vì vậy, bạn cần có kiến thức đầy đủ và cập nhật thường xuyên về một loại coin trước khi đầu tư. Nhưng làm thế nào để bạn có được tất cả thông tin cần biết về một loại tiền điện tử cụ thể? Câu trả lời nằm trong Whitepaper. Chính vì vậy, chúng ta cần đọc và hiểu rõ những thông tin có trong Whitepaper của một dự án trước khi quyết định tham gia.