AMM là gì? Những ưu và nhược điểm về AMM (2022)

AMM được xem là lời giải tuyệt vời cho các vấn đề liên quan tới bảo mật thông tin và tính riêng tư của người dùng khi tham gia sàn giao dịch tập trung. Vậy, AMM là gì, tại sao công cụ này có thể khắc phục được hạn chế của sàn giao dịch truyền thống? Hãy cùng bePAY khám phá qua bài viết sau.

AMM là gì?

AMM, viết tắt của cụm từ Automated Market Maker, là thuật ngữ dùng để chỉ bộ công cụ có vai trò đem lại tính thanh khoản tự động trên các sàn giao dịch, nhất là trong lĩnh vực Crypto. Công cụ này được phát triển trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa ngày càng trở nên sôi động và thu hút sự quan tâm của cộng đồng.

Tuy nhiên, có một số vấn đề được đặt ra đối với các sàn giao dịch lớn như Binance, Coinbase, Huobi. Cụ thể, để phục vụ nhu cầu ngày càng đa dạng của người dùng, nhất là những trader Crypto, việc mở rộng tính năng và thị trường khách hàng là chưa đủ. Công nghệ Blockchain tuy mang đến một môi trường bảo mật và hoàn toàn ẩn danh, nhưng các sàn giao dịch tập trung lại chưa thể phát triển tương xứng, thậm chí là thiếu khả năng ẩn danh người dùng.

Điều này đặt ra không ít lo ngại đối với bất kỳ ai khi thông tin cá nhân có thể bị truy cập hay đánh cắp trong quá trình cung cấp thông tin, tiến hành bước xác minh danh tính bắt buộc cũng như thực hiện giao dịch trên các sàn giao dịch tập trung.

AMM là gì?

Đây cũng là lúc mô hình Automated Market Maker được phát triển và tích hợp trong các nền tảng giao dịch khi đảm bảo được sự an toàn thông tin và tính riêng tư tuyệt đối cho người dùng. Về cơ bản, người dùng chỉ cần kết nối ví lưu trữ tài sản mã hóa với nền tảng thanh khoản tự động là có thể sử dụng các tính năng hỗ trợ giao dịch mà không phải cung cấp bất kỳ thông tin nào.

Không chỉ nâng cao được khả năng bảo mật, hạn chế tối đa tình trạng hacker, các công cụ này còn giúp người dùng cảm thấy thuận tiện hơn đáng kể khi giảm bớt các thủ tục đăng ký, xác minh so với mô hình cũ. Với những đặc điểm trên, không khó để nhận ra công cụ thanh khoản tự động là một phần không thể thiếu của các sàn giao dịch phi tập trung hay DEX (Decentralized exchange).

Cơ chế hoạt động của Automated Market Maker

Vậy, cơ chế hoạt động của AMM là gì? Nếu như các sàn giao dịch tập trung sử dụng một số lệnh để thực hiện giao dịch thì công cụ thanh khoản tự động lại dựa trên việc ứng dụng các công thức toán học định giá. Với các sàn tập trung, lệnh giao dịch không được thiết lập sẵn mà chỉ được khớp khi có người mua hoặc người bán đồng ý với mức giá của người dùng đưa ra trước đó.

Với các DEX sử dụng công cụ thanh khoản tự động, một thuật toán đặc biệt có nhiệm vụ tính mức giá cơ sở và điều chỉnh nó phù hợp theo thực tế thay vì do các bên mua bán tự đặt ra. Vì vậy, các lệnh giao dịch được khớp gần như tức thì.

Cụ thể hơn, công cụ này không hề tạo ra bất kỳ lệnh mua hoặc bán nào. Thay vào đó, các bên giao dịch sẽ gửi tiền vào cùng một bể chứa thanh khoản (Pool), dẫn đến có hai loại tiền mã hóa bất kỳ cùng được lưu trữ. 

Cơ chế hoạt động của AMM

Khi một bên rút hoặc nạp tiền trong Pool thì tỷ lệ các loại tiền thay đổi. Đồng thời, các thuật toán sẽ xử lý và tác động đến giá của đồng tiền để chúng phù hợp hơn. Điều này cũng tương tự việc áp dụng quy luật cung cầu khi trao đổi giữa hai vật phẩm.

Qua đây, chúng ta nhận thấy rằng điều kiện cơ bản để công cụ thanh khoản tự động được kích hoạt là khi và chỉ khi có một nguồn cung thanh khoản, tức phải có người dùng cung cấp các loại tiền mã hóa vào một Pool hay nhu cầu trao đổi, giao dịch đã hình thành. 

Một điều đặc biệt nữa không thể bỏ qua, với những người dùng đóng góp tiền điện tử vào bể chứa thanh khoản, họ sẽ được hưởng một mức lãi nhất định, trung bình là khoảng 0.3%. Việc này đã góp phần phá vỡ thế độc quyền của các sàn giao dịch cũng như tạp nhiều cơ hội hơn cho các loại Crypto đang trong giai đoạn “dùng thử” được tiếp cận đông đảo với người sử dụng.

Tóm lại, cơ chế hoạt động của công cụ thanh khoản tự động là sử dụng các công thức toán học để tạo ra mối quan hệ giữa các coin/token trong cùng bể chứa thanh khoản. Vấn đề đặt ra, công thức toán học được dùng trong AMM là gì?

Công thức dùng trong AMM là: 

Công thức toán học được dùng trong AMM

Trong đó:

• K là hằng số không đổi. 
• X và Y đại diện cho các coin/token trong Pool. 
• 2 lũy thừa của X và Y là biến số và đảm bảo tổng của chúng bằng 1.

Như vậy, chỉ cần thay đổi về lượng của một loại Crypto thì mối quan hệ trong Pool sẽ thay đổi, đặc biệt là giá nhưng luôn đảm bảo được sự cân bằng. 

>> Xem thêm: Tất tần tật thông tin về TVL dành cho nhà đầu tư Crypto

Đánh giá về Automated Market Maker

Ưu điểm của AMM 

Những ưu điểm nổi bật của AMM là:

• Giúp đa dạng hóa các loại token

Hơn 90% token trên thị trường Crypto hiện nay thuộc loại nhỏ lẻ, ít phổ biến. Chúng gặp phải một số vấn đề về chi phí nên không được niêm yết trên các sàn giao dịch lớn và không nhiều người biết đến hay sử dụng. Nhưng công cụ thanh khoản tự động lại tạo ra sân chơi chung – nơi mà token nhỏ lẻ được “cùng mâm” với token lớn. Vì thế, tạo ra nhiều cơ hội phát triển cho những loại Crypto yếu thế cũng như mang lại tính đa dạng cao. 

• Giúp giao dịch được diễn ra nhanh hơn đáng kể

Sự xuất hiện của Automated Market Maker Coins đã loại bỏ thao tác đặt lệnh truyền thống vốn tiêu hao một khoảng thời gian đáng kể của người dùng. Thay vào đó, bạn chỉ cần nhập số lượng token muốn hoán đổi. Việc còn lại do hệ thống tự động tính toán giá trị và thực hiện Swap. 

Ngoài ra, người dùng cũng không cần trải qua quy trình xác minh danh tính đầy phức tạp như trước đây. Chỉ cần kết nối ví điện với DEX, họ có thể sử dụng mọi tính năng hỗ trợ giao dịch.

Ưu điểm của AMM

• Giúp kiếm tiền một các thụ động

Như đã chia sẻ, Automated Market Maker không chỉ là công cụ của sàn giao dịch phi tập trung mà còn là “miếng cơm” của một số miner, nhà đầu tư khi cho phép chia lại một phần lợi nhuận từ phí giao dịch thanh khoản. Đây là cách thức kiếm tiền phổ biến trong các nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) và được gọi bằng cái tên Yield Farming.

Nhược điểm của AMM

Bên cạnh những ưu điểm trên, AMM cũng tồn tại một số hạn chế như:

• Nguy cơ trượt giá 

Hãy giả sử số lượng token trong Pool không đủ hoặc chênh lệch quá lớn thì sao? Một hệ quả dễ nhận ra là giá của một số token sẽ bị đẩy lên vô hạn. Vấn đề này đặt ra yêu cầu rằng các nền tảng sử dụng công cụ thanh khoản tự động phải khuyến khích người dùng liên tục thêm tiền vào bề thanh khoản (Add Liquidity) để tránh câu chuyện kể trên. 

• Mức phí cho mỗi giao dịch khá cao 

Một lý do khác khiến không ít người còn đắn đo trong việc sử dụng các sàn giao phi tập trung là phí giao dịch khá cao. Một phần đến từ việc tích hợp các công cụ thanh khoản tự động – thường xây dựng trên nền tảng Ethereum với GAS “đắt đỏ”.

Tuy nhiên, điều này chỉ tác động đến một bộ phận token nhỏ lẻ và nó cũng không xảy ra với tất cả các DeFi. Một số cái tên như Pancake Swap, nhờ được phát triển trên Binance Smart Chain nên phí khá rẻ. Ngoài ra, trong tương lai, chắc chắn Ethereum sẽ nâng cấp mạng lưới, hướng đến ETH 2.0 với cơ chế Proof Of Stake và giúp giảm phí đi đáng kể.

Cuối cùng, thị trường Crypto vốn biến động nhanh chóng và liên tục nên bất kỳ nhà đầu tư nào cũng đứng trước nguy cơ bị thua lỗ nếu thiếu kiến thức, kinh nghiệm cũng như chiến lược phù hợp. Đặc biệt, trong bối cảnh nhiều quốc gia như Việt Nam chưa công nhận tính hợp pháp của lĩnh vực này, mức độ rủi ro có thể cao hơn nữa.

Một số mô hình AMM tiêu biểu

Mô hình AMM của Bancor

Về cơ bản, Bancor là một sàn giao dịch phi tập trung, cho phép trao đổi các Crypto Assets và các token ERC20 trên mạng lưới Ethereum thông qua một đồng tiền chung do chính đơn vị tạo ra – BNT. Nói cách khác, BNT là mẫu số chung của tất cả các nhóm thanh khoản thuộc hệ sinh thái của Bancor.

Ví dụ, để thực hiện đổi giữa token LISA với ETH, thì hệ thống trading Lisa sang BNT, rồi thực hiện đổi mới đổi lượng BNT tương ứng qua ETH. Tất nhiên, các công đoạn này đều được thực hiện tự động qua Automated Market Maker coins.

Một số mô hình AMM tiêu biểu

Mô hình AMM của Uniswap

Uniswap cũng là một sàn phi tập trung như Bancor. Song điểm khác biệt ở chỗ sàn này chỉ thực hiện các giao dịch đối với token ERC20 do nền tảng này hoạt động dựa trên Ethereum. Cũng vì đặc điểm này, Uniswap sử dụng trực tiếp ETH làm đồng tiền chung thay vì phát triển một Crypto riêng cho hệ sinh thái của mình.

>> Xem thêm: Uniswap là gì? Cách swap trên Uniswap đơn giản, nhanh chóng nhất

Với bài chia sẻ trên đây, hy vọng rằng bạn đã hiểu rõ AMM là gì cũng như các đặc điểm của công cụ đặc biệt này. Đừng quên tham khảo nhiều bài viết thú vị hơn về thị trường Crypto trên blog của bePAY.

FAQ

Ưu điểm của AMM là gì?

AMM là thuật ngữ dùng để chỉ bộ công cụ đem lại tính thanh khoản tự động trên các sàn giao dịch phi tập trung với những ưu điểm nổi bật sau:

• Giúp đa dạng hóa các loại token.
• Giúp giao dịch nhanh hơn đáng kể.
• Giúp kiếm tiền một các thụ động.

Cơ chế hoạt động của công cụ AMM là gì?

Cơ chế hoạt động của công cụ thanh khoản tự động là sử dụng các công thức toán học để tạo ra mối quan hệ giữa các coin/token trong cùng bể chứa thanh khoản thay vì thực hiện một số lệnh để xử lý giao dịch như các sàn tập trung.